เปิดเพลงให้ลูกฟัง ช่วยพัฒนาสมอง
แนะนำเสียงดนตรีที่เหมาะกับวัยของลูก
คุณพ่อคุณแม่รู้มั้ยว่าเสียงดนตรีมีส่วนช่วยสร้างจินตนาการและเสริมพัฒนาการของลูกน้อย เพราะเขาสามารถฟังทุก ๆ เสียงที่เกิดขึ้นได้ ตั้งแต่ตอนอยู่ในท้องของคุณแม่ บ่อยครั้งที่คุณแม่มักชอบเปิดเพลงให้ลูกฟังเพราะคิดแค่ว่ามันทำให้ลูกน้อยอารมณ์ดี ซึ่งเสียงดนตรีแต่ละประเภทก็เหมาะสมกับวัยของลูกที่แตกต่างกัน แล้วเสียงดนตรีแบบไหนเหมาะกับวัยของคุณ มาดูคำตอบไปพร้อมกันเลยดีกว่า
พัฒนาการลำดับแรกของเด็ก คือ พัฒนาการด้านการฟัง อย่างที่เราได้บอกไว้ตอนต้นว่า ‘เขาสามารถฟังทุก ๆ เสียงที่เกิดขึ้นได้ ตั้งแต่ยังอยู่ในท้องของคุณแม่’ โดยพัฒนาการจะเพิ่มขึ้นไปตามแต่ละช่วงวัย เริ่มจากตอนที่ลูกยังเป็นตัวอ่อน (fetus) อายุ 16 สัปดาห์ในท้องแม่ โดยระบบการเรียนรู้จะเกิดขึ้นเมื่ออวัยวะและประสาทส่วนกลางทำงานเชื่อมต่อกันในช่วงครรภ์อายุ 25 สัปดาห์ ในช่วงเวลานี้เองคุณแม่จะสามารถสื่อสารกับลูกได้ด้วยวิธีที่สอดคล้องกับพัฒนาการด้านการรับรู้ของลูกด้วย
เพราะ เบบี๋ ชอบเสียงดนตรี
ยิ่งฟัง ยิ่งกระตุ้นการตอบสนอง
ในช่วง 3 สัปดาห์แรกหลังคลอด ลูกจะเริ่มตอบสนองต่อเสียงต่าง ๆ ได้แล้ว หากเขาได้รับการกระตุ้นทางการได้ยินอยู่สม่ำเสมอ และคุณแม่เปิดเพลงให้ลูกฟังตั้งแต่อยู่ในท้องร่วมด้วยก็จะยิ่งทำให้เขามีการตอบสนองต่อเสียงได้ดีขึ้นกว่าเดิม
สำหรับเด็กทารกแล้ว เจ้าหนูจะมีความชอบในการฟังเสียงดนตรีเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว และยังสามารถรับรู้ถึงระดับเสียงสูง ต่ำ (pitch) ได้อย่างน่ามหัศจรรย์อีกด้วย นอกจากนี้เจ้าหนูน้อยยังสามารถแยกแยะระหว่างเสียงพูด กับเสียงร้องของคุณแม่ออกจากเสียงของผู้หญิงคนอื่นได้ด้วย ลองสังเกตเวลาที่คุณแม่ร้องเพลงให้ลูกฟังสิ ลูกจะสงบและผ่อนคลาย จึงเป็นเหตุผลที่ว่าทำไม ‘ลูกชอบเสียงร้องเพลงของแม่มากกว่าเสียงพูด’ นั่นเอง
เสียงดนตรีแบบไหน เหมาะกับช่วงวัยลูก
- อายุ 8 – 12 เดือน ปูพื้นฐานก่อนเปิดเพลงให้ลูกฟัง
ให้ลูกได้รู้จักเสียงจากเครื่องดนตรีจากการเล่นด้วยตัวเองจะช่วยส่งเสริมพัฒนาการของเด็กวัยนี้ดีที่สุด อย่างของเล่นที่เป็นเครื่องดนตรี เช่น ไซโลโฟน (Xylophone) หรือ คีย์บอร์ด (Keyboard) ให้ลูกได้ลองกด เป่า ตี ด้วยตัวเอง จะทำให้เขาตื่นตาตื่นใจและสนุกสนานกับเสียงดนตรีที่เกิดขึ้น
- อายุ 1 – 2 ปี เปิดเพลงให้ลูกฟัง พร้อมกับใช้ของเล่นเครื่องดนตรี
ในวัยนี้การเปิดเพลงให้ลูกฟังสามารถทำได้ไปพร้อม ๆ กับการเขย่า เคาะ หรือตีของเล่นที่เป็นเครื่องดนตรีอย่าง กลอง Tambourine หรือลูกแซก (Maracas) ให้เกิดเสียงไปตามจังหวะของเพลง ทั้งนี้สามารถเสริมคำศัพท์ภาษาอังกฤษง่าย ๆ เข้าไปกับการเปิดเพลงได้ ยิ่งถ้าคุณแม่ร้องให้เขาฟังจะดีที่สุดเลยล่ะ ลองเป็นเพลงที่เกี่ยวกับอวัยวะอย่างเพลง Head Shoulder Knees and Toes ที่มีทำนองซ้ำ ๆ ร้องวนแต่เปลี่ยนคำไปเรื่อย ๆ ส่วนนี้ก็จะช่วยให้เด็กสามารถเรียนรู้และจดจำได้ง่ายและเร็วขึ้นอีกด้วย
- อายุ 0 – 7 ปี ปลูกฝังการเปิดเพลงให้ลูกฟัง
หากคุณพ่อคุณแม่อยากให้ลูกรักดนตรี คุณก็ต้องรักเสียงดนตรีด้วย ใช้เสียงดนตรี และเสียงร้องเพลงในการเลี้ยงลูก จะเป็นเพลงอะไรก็ได้ แต่เลี่ยงเสียงดนตรีจังหวะหนัก ๆ เพราะทำนองยังไม่เหมาะกับเด็กวัยนี้
ถ้าคิดไม่ออกว่าจะเปิดเพลงให้ลูกฟังแนวไหน แนะนำเป็นเพลงที่มีเสียงหรือจังหวะที่อ่อนโยน และจะดีที่สุดเมื่อคุณพ่อคุณแม่เป็นคนร้องเพลงให้ลูกฟัง ที่สำคัญไม่ต้องเขิน เพราะลูกไม่ได้สนใจว่าคุณร้องเพลงเพี้ยนหรือไม่ แต่นั่นเป็นเสียงที่มีความรัก ความอบอุ่น เขาจะรับรู้ถึงสิ่งนั้น
- อายุ 7 – 14 ปี ลองเปิดเพลงให้ลูกฟังด้วยเครื่องดนตรีแบบสาย
เด็กในวัยนี้มาพร้อมกับความรู้สึก เขาจะชอบเพลงที่ตรงกับความรู้สึกของตัวเอง โดยเฉพาะช่วงอายุประมาณ 12 ปี จะเริ่มอยากเลือกเพลงฟังเองแล้ว และจะชอบเพลงที่ใช้ภาษาสวย มีกรูฟนิด ๆ จังหวะดี ๆ หน่อย โดยเครื่องดนตรีที่เหมาะกับเด็กวัยนี้ คือ เครื่องดนตรีประเภทสาย อย่าง ไวโอลิน เชลโล เพราะ เจ้าหนูจะไวต่อสิ่งกระตุ้นรอบตัวมาก ๆ เครื่องสายจึงช่วยทำให้เกิดความสมดุล นิ่ง และได้เสียงที่แม่นยำ
เปิดเพลงให้ลูกฟังมีส่วนช่วยในการพัฒนาสมอง
“ ดนตรีเป็นเสียงที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมรอบตัวลูก มีอิทธิพลต่อการพัฒนาด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม หรือสติปัญญา หากเลือกใช้ดนตรีที่เหมาะสมก็จะช่วยพัฒนาระบบต่าง ๆ ภายในสมองของลูกให้มีประสิทธิภาพได้มากขึ้น ”
การเปิดเพลงให้ลูกฟัง โดยเฉพาะกับเด็กที่อายุน้อยกว่า 3 ปี สมองของเขาจะมีความตื่นตัวในการทำงานอย่างมาก เหมาะแก่การเสริมสร้างพัฒนาการจากการเรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ เพราะเสียงดนตรีจะช่วยทำให้สมองทั้งสองซีก ทำงานเชื่อมโยงกันได้ดี ซึ่งการเปิดเพลงให้ลูกฟังโดยมีเสียงดนตรีและจังหวะที่เหมาะสมในแต่ละวัย ส่งผลต่อการพัฒนาสมอง จะช่วยกระตุ้นให้เกิดคลื่นสมอง ช่วยเรียบเรียงความคิด การใช้เหตุผล ความคิดสร้างสรรค์ และการทบทวนความจำต่าง ๆ ได้ดีอีกด้วยนะ
เชื่อว่าคุณพ่อคุณแม่ก็อยากเตรียมสิ่งที่คิดว่าดีไว้ให้ลูกในวัยที่เขายังไม่สามารถตัดสินใจอะไรเองได้ ถ้าลูกเริ่มมีความชอบทางด้านดนตรีขึ้นมาบ้างแล้ว คลิกเข้าไปอ่าน คอร์สเรียนดนตรีแบบไหน? เหมาะสมกับวัยของลูก เลย แต่เมื่อเขาโตขึ้น ในฐานะพ่อแม่ก็ควรเคารพการเลือก และการตัดสินใจของเขาด้วยตัวเองบ้างนะ
หนังสือ เลี้ยงลูกด้วยเสียงดนตรี เขียนโดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.มนสิการ เหล่าวานิช
https://thepotential.org/family/music-therapy-info/
https://www.parentsone.com/music-activities-for-child-development/
